Επικαιροποιημένη Μελέτη Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
και ICAP 2011
ΕΕΚΤ: Απουσία φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος
Ελλιπές θεσμικό πλαίσιο - αδυναμία Δημόσιας Διοίκησης & υπέρμετρη φορολόγηση πλήττουν τα έσοδα του κλάδου, τη δυνατότητα για επενδύσεις και ανάπτυξη
Αθήνα, 7 Σεπτεμβρίου 2011 - Συνεχίστηκε η φθίνουσα πορεία του Κλάδου της Κινητής Τηλεφωνίας στην Ελλάδα και για το έτος 2010, όπως δείχνει η νέα μελέτη 2011 που εκπόνησε το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και η ICAP για την Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (EEKT).
Ο μεγαλύτερος σε επενδύσεις κλάδος στην Ελλάδα και ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος στην Ευρώπη συνεχίζει την πτωτική του πορεία, λόγω της οικονομικής κρίσης, του πολύπλοκου και δυσλειτουργικoύ νομικού πλαισίου αδειοδότησης των σταθμών βάσης, της μη λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης και των μεγάλων φορολογικών επιβαρύνσεων.
Συνεχιζόμενη κάμψη μεγεθών
Για το 2010, ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 3.571 εκ., καταγράφοντας μείωση 18% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και 38% από το υψηλότερο σημείο του. Αντίστοιχα, τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) μειώθηκαν στα € 1.143 εκατ., μείωση που αντιστοιχεί σε 18,9% σε σχέση με το 2009, και 35% σε σχέση με το 2008. Αντίστοιχες εκτιμήσεις για το πρώτο τρίμηνο του 2011, δείχνουν ότι η πτώση συνεχίζεται φτάνοντας το 21,3%.
Απουσία φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος, ελλιπές θεσμικό πλαίσιο & αδυναμία Δημόσιας Διοίκησης να το εφαρμόσει - Σημαντικές παράμετροι
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι επενδύσεις παρουσιάζουν πτωτική τάση και μειώνονται ταχύτερα από το ΑΕΠ. Το 2010 μειώθηκαν κατά 27% σε σχέση με το 2009, ενώ το 2011 θα είναι η πρώτη χρονιά που οι προγραμματισμένες επενδύσεις σε ασύρματες ευρυζωνικές υποδομές θα είναι σχεδόν μηδενικές.
Το δυσλειτουργικό θεσμικό πλαίσιο οδήγησε τον κλάδο σε σπατάλη,19 περίπου εκατ. ευρώ για το 2010 για αποξήλωση και επανατοποθέτηση σταθμών βάσης, οι οποίες οφείλονταν σε ασάφειες του υφιστάμενου Νομικού πλαισίου. Υπενθυμίζεται ότι η ψήφιση νέου Νόμου είναι ακόμα σε εκκρεμότητα, παρά το γεγονός ότι πριν τον τελευταίο κυβερνητικό ανασχηματισμό η διαδικασία κατάθεσής του στη Βουλή είχε σχεδόν ολοκληρωθεί.
Σήμερα, συγκριτικά με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες η Ελλάδα συνεχίζει να έχει τον μικρότερο αριθμό αδειοδοτημένων κεραιών, τους μεγαλύτερους χρόνους καθυστερήσεων και τον μεγαλύτερο αριθμό εμπλεκόμενων αρχών για την αδειοδότηση των σταθμών βάσης.
Υπέρμετρη φορολογία – Η υψηλότερη στην ΕΕ - Τροχοπέδη της ανάπτυξης
Μία από τις βασικές αιτίες για τη μείωση των εσόδων του Κλάδου, και κατά συνέπεια των επενδύσεων και της συνεισφοράς στα δημόσια έσοδα, είναι η υπέρμετρη φορολογία, η οποία ως ποσοστό της τιμής συνέχισε να αυξάνεται σταθερά και να βρίσκεται πλέον στο 26.4%. Οι συνεχείς αυξήσεις έμμεσων φόρων στον Κλάδο έχουν ως αποτέλεσμα πάνω από το 51% της συνεισφοράς του στο ΑΕΠ να απορροφάται από το δημόσιο (1.862 εκ. € το 2010).
Η Ελλάδα έχει σήμερα την υψηλότερη συνολική φορολόγηση υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας (ΦΠΑ + Ειδικό Τέλος) από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συνέπεια της υπερβολικής έμμεσης φορολόγησης είναι η αντίστοιχη μείωση των συνολικών δημοσίων εσόδων, η οποία για το 2010 έφτασε το -3,3% σχεδόν τριπλάσια μείωση, σε σχέση με το 2009 που ήταν -1,1%, όπως σχετικά καταλήγει η μελέτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κλάδος στην Ελλάδα έχει απορροφήσει πλήρως τις αυξήσεις των έμμεσων φόρων με αποτέλεσμα οι τιμές που πληρώνει ο καταναλωτής να μειώνονται συνεχώς (-18,1% το 2010). Το 2010, ο Κλάδος της Κινητής Τηλεφωνίας στην Ελλάδα προσέφερε στους καταναλωτές τη χαμηλότερη τιμή προ φόρων και τη μεγαλύτερη πτώση τιμών (-28,3%) συγκριτικά με τις άλλες χώρες της Ε.Ε.
Στην 20η θέση η Ελλάδα στην ΕΕ στην κινητή ευρυζωνικότητα
Με ποσοστό 24,7%, στη διείσδυση κινητής ευρυζωνικότητας η Ελλάδα τείνει να προσεγγίσει το μέσο όρο της ΕΕ 26,2%, γεγονός που οφείλεται στην αύξηση των smartphones και στις αντίστοιχες 3G συνδέσεις, και όχι στη διείσδυση του mobile internet, το οποίο συνεχίζει να βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Παράλληλα, ο κλάδος παρουσιάζει σημαντική καθυστέρηση έναντι της Ευρώπης στην ανάπτυξη υπηρεσιών μεταφοράς δεδομένων (εκτός SMS), παρά το γεγονός ότι διεθνώς αναμένεται να αποτελέσει τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τα επόμενα χρόνια.
Παρά την κάμψη, η Κινητή από τους βασικότερους κλάδους για τα Δημόσια Έσοδα
Παρά την κάμψη των βασικών οικονομικών δεικτών, η Κινητή Τηλεφωνία παραμένει ένας από τους σημαντικότερους παραγωγικούς τομείς για τα δημόσια έσοδα, με το ΑΕΠ του κλάδου το 2010 να ανέρχεται σε 3.645 εκ. ευρώ, δηλαδή 1,6% του ΑΕΠ (319 εκατ. μειωμένο από το 2009).
Τα δε εισοδήματα που δημιουργεί υπολογίζονται ότι ανέρχονται σε 3,5% του ΑΕΠ ενώ συνολικά (άμεση και έμμεση συνεισφορά) φτάνουν το 8,3%, ποσοστό που είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο που προσφέρει ο τραπεζικός κλάδος ή οι κατασκευές στο δημόσιο.
Προϋποθέσεις για ανάπτυξη
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, μεταβολές στη φορολογία και το θεσμικό πλαίσιο της αδειοδότησης των σταθμών βάσης θα είχε θετικά αποτελέσματα για την οικονομία και μεγάλη αύξηση στα δημόσια έσοδα.
Σταδιακή κατάργηση του ειδικού τέλους οδηγεί σε μείωση των τιμών που πληρώνει ο καταναλωτής με αποτέλεσμα να αυξάνει η ζήτηση για υπηρεσίες φωνής και δεδομένων.
Παράλληλα, απλοποίηση/ επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης για τη διασφάλιση της λειτουργίας των σταθμών βάσης επιτρέπει στους παρόχους να θέσουν σε προτεραιότητα την ανάπτυξη των δικτύων, εξέλιξη που θα υποστηρίξει τη ζήτηση για μεταφορά δεδομένων και θα επιτρέψει την παροχή και αυξημένη διείσδυση νέων υπηρεσιών. Υπενθυμίζεται ότι βάση της Παγκόσμιας Τράπεζας, κάθε 10 ποσοστιαίες μονάδες διείσδυσης της κινητής τηλεφωνίας αυξάνουν το ΑΕΠ κατά 0,6% σε ανεπτυγμένες χώρες ενώ κάθε 10 ποσοστιαίες μονάδες διείσδυσης των ευρυζωνικών δικτύων (είτε μέσω κινητής είτε μέσω της σταθερής) αυξάνουν το ΑΕΠ κατά 1,21%.